Op weg naar 2030
Inspelen op de toekomst doe je door acties in het hier en nu op te pakken en slim te verbinden met wat er straks nodig is. Veel opgaven die we komende vier jaar oppakken, kennen dan ook twee lijnen: een actiegerichte lijn met activiteiten waarvan de stad al op relatief korte termijn het effect zal merken. En een lijn die gericht is op de langere termijn, waarbij we scenario's in beeld brengen en aan de slag gaan met het creëren van de randvoorwaarden om de stad te worden die we graag willen zijn.

Soms laat die toekomst, eerder dan verwacht, al van zich horen. Zoals deze zomer, met een voor ons land nu nog vrij unieke hittegolf. Dit zorgde voor heerlijke zomeravonden in de tuin, langs de rivier of op het terras, maar ook voor tropische hitte in versteende binnensteden, droogte, smog en lage waterstanden die de binnenvaart nog lang parten speelde. Om hier adequaat op te kunnen anticiperen moeten we actie ondernemen voor de korte én de lange termijn. We moeten nu al werken aan goede (buren)zorg in de wijk voor kwetsbare ouderen. Tegelijkertijd moeten we nadenken over hoe we koele huizen bouwen en zorgen voor bijvoorbeeld groene, schaduwrijke fietsroutes en voldoende ruimte voor waterberging.

Dat gaan we deze periode doen: krachtig aan de slag voor nu én 2030. Zodat Dordrecht in 2030 een nog betere versie van zichzelf is: een groene, levendige en ondernemende stad, waar mensen met plezier wonen en werken. Een gezonde stad met veerkrachtige inwoners. Een stad waar mensen een positief toekomstperspectief voor zichzelf zien en hun steentje bijdragen aan hun omgeving: als mantelzorger, vakman of kenniswerker, goede buur of vrijwilliger.

Waarom, wat, hoe
Het bovenstaande 'waarom', de ambitie uit het Coalitieakkoord 2018-2022, wordt in deze begroting uitgewerkt in een 'wat' (doelstellingen) en een 'hoe' (activiteiten). Hiermee vormt het een eerste stap in het bouwen aan een nog betere versie van Dordrecht in 2030. Conform het besluit in het kader van 'Kiezen, Sturen, Verantwoorden 2018-2022' nemen we in de begroting alleen de set verplichte indicatoren op. Dit doen we zodat er richting de Bestuursrapportage, waarin we met elkaar het gesprek willen voeren over voortgang en effectiviteit van beleid, gelegenheid is om een werkgroep van raadsleden (bijvoorbeeld de auditcommissie) actief te betrekken bij de analyse en selectie van aanvullende indicatoren en de vormgeving van een dashboard. Daarnaast gaan we ook aan de slag met eigentijdse, meer kwalitatieve vormen van verantwoording.

Financiële vooruitzichten bieden mogelijkheden
De kredietcrisis luidde een jarenlange periode in die in het teken stond van het financieel opschonen van grondexploitaties (Richting Kiezen) en het structureel doorvoeren van bezuiniging (Agenda voor de Stad). Inmiddels is het financiële vooruitzicht voor gemeenten verbeterd. Hoewel een groot deel van de extra rijksmiddelen (het accres) naar verwachting nodig zal zijn voor de toenemende vraag in het sociaal domein, is er bij deze begroting weer enige ruimte voor incidentele beleidswensen en investeringen. Tegelijkertijd is het vanaf 2022 nog steeds een uitdaging om de begroting positief te houden. Door beleidswensen en investeringen uit te voeren die het verdienvermogen van de stad vergroten, blijft de begroting op de (middel)lange termijn sluitend.

Leidende principes, juiste keuzes
Om koers te kunnen houden op weg naar 2030 dienen er heldere keuzes gemaakt te worden. We zeilen scherp aan de wind om onze doelen te kunnen realiseren. Onze zes leidende principes helpen bij het maken van de juiste keuzes. Daarnaast bieden deze principes handvatten om de perspectiefnota halverwege de bestuursperiode en de zogenaamde 'eindbalans' aan het einde van de bestuursperiode vorm te geven.

1. Dordrecht Groeit: méér inwoners, méér draagkracht
Meer Dordtenaren betekent meer draagkracht voor een levendig stadshart, grootstedelijke voorzieningen, recreatiemogelijkheden én voorzieningen in de wijken. Daarom bouwen we aan de stad door het vergroten van de culturele aantrekkelijkheid en het verbeteren van het voorzieningen-aanbod, waaronder de herinrichting van de vier stadssportparken (zie ook de programmakaart Gezond en Levendig Dordrecht). En in meer letterlijke zin door 4.000 duurzame en kwalitatief goede woningen toe te voegen aan het woningaanbod van de stad tot 2022 (zie programmakaart Bouwend en Bereikbaar Dordrecht). Een ambitieuze doelstelling. Om deze ambitie te realiseren is namelijk op meerdere onderdelen versnelling nodig. Denk daarbij aan het mogelijk maken van initiatieven van derden, het stellen van passende kaders en het durven loslaten om de markt zijn werk te laten doen.

2. Dordrecht Zorgt: inwoners met veerkracht
We willen dat onze stad een stad is waar mensen méédoen en in staat zijn om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Of anders gezegd, we willen een stad zijn met veerkrachtige inwoners. Veiligheid is een fundament voor zo'n stad (zie programma Leefbaar en Veilig Dordrecht). Familie, vrienden, (sport)verenigingen en (buurt)netwerken vormen een andere belangrijke pilaar. Zij spelen een belangrijke rol in het oppakken van alledaagse problemen van mensen. Daarom zetten we lokaal in op preventie om problemen tijdig te signaleren en de zelfstandigheid van mensen bij het oplossen ervan te bevorderen. Dit doen we in aanvulling op de regionale arrangementen die we via de samenwerking in de Drechtsteden (WMO, participatie) en Zuid-Holland Zuid (jeugdhulp) vormgeven (zie programmakaart Sociaal en Zorgzaam Dordrecht).

3. Dordrecht Verdient: een leven lang werk
"Over 4 jaar zijn er 4.000 nieuwe banen gecreëerd in Dordrecht en sluit het aanbod van MBO-en HBO-opleidingen beter aan bij de vraag vanuit de regionale arbeidsmarkt", stond te lezen in het coalitieakkoord. In de programmakaart Lerend en Ondernemend Dordrecht koppelen we concrete doelen en acties aan deze ambitie, waarbij ondernemerschap en vaardigheden als probleemoplossend vermogen cruciaal zijn voor de dynamiek in onze stad. Dit geldt bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van innovatieve onderwijsconcepten die aansluiten op wat het bedrijfsleven nodig heeft. Als alle partners hierin hun rol pakken, ontstaat afstemming en commitment van werkgevers en onderwijsinstellingen over opleidingsaanbod, stageplaatsen en werkgelegenheid en versterken we de innovatiekracht van de 'triple helix' (de samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en overheid).

4. Dordrecht Verbindt: centrumstad van de regio, toegangspoort van de Randstad
Onze regio vormt een onmisbare logistieke schakel die de Randstad verbindt met Brabant, Duitsland en België en vice versa. Goede verbindingen met Rotterdam en andere steden in de Randstad zijn cruciaal voor de economische ontwikkeling van onze regio. Want dit zijn de plaatsen waar mensen naartoe trekken en waar het meeste geld verdiend wordt. Daar willen we, óók ons bedrijfsleven, graag van mee profiteren. Daarom werken we via tal van activiteiten aan een goede bereikbaarheid over weg, water en spoor (zie de programmakaart Bouwend en Bereikbaar Dordrecht). Soms doen we dit zelf, maar op specifieke dossiers werken we ook nauw samen met (één of meer) Drechtsteden-gemeenten, de Rijksoverheid, provincie Zuid-Holland en/of private partners.

5. Dordrecht Geeft Ruimte: aan particulier initiatief met eigen verantwoordelijkheid
De omgeving verandert en de gemeente Dordrecht verandert mee. We zien dat burgers en bedrijven steeds meer initiatieven ontplooien. Daarom willen wij, binnen heldere kaders, meer ruimte bieden voor invulling van initiatieven. Deze ambitie raakt tal van beleidsterreinen en dus ook programmakaarten: de openbare ruimte (programmakaart Groen en Ruimtelijk Dordrecht), de nieuwe Omgevingswet met als motto 'Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen van kwaliteit' (programmakaart Bouwend en Bereikbaar Dordrecht) en natuurlijk onze dienstverlening ten opzichte van initiatiefnemers (programmakaart Samenwerkend en Verbindend Dordrecht).

6. Dordrecht Neemt Verantwoordelijkheid voor de toekomst: een slagvaardig en doelgericht bestuur
Een nog betere versie van Dordrecht in 2030 vraagt, zoals eerder gezegd, om heldere keuzes. Keuzes die bepalend zijn voor volgende generaties Dordtenaren, waaraan we samen met de stad vorm willen geven. Dit geldt bijvoorbeeld voor onze ambitie om in 2030 een klimaatbestendige en waterrobuuste stad te zijn. Om dat te bereiken willen we nu meer en kwalitatief 'beter' groen en blauw in de stad realiseren (zie programmakaart Groen en Ruimtelijk Dordrecht). Een ander duidelijk voorbeeld van nu verantwoordelijkheid voor de toekomst nemen, is onze ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. Hiervoor hebben we de afgelopen jaren een solide basis gelegd met de regionale energiestrategie in 2017 en het ondertekende Energieakkoord Drechtsteden begin 2018. Komende periode gaan we verder aan de slag met deze ambitie, zie ook programmakaart Duurzaam en Innovatief Dordrecht, door het aardgasvrij maken van woningen en bedrijven en het besparen en duurzaam opwekken van energie.

Onze stad, onze doelstellingen
De inhoudelijke opgave bepaalt hoe we samenwerken en hoe we onze rol invullen. Als onderdeel van het formatieproces zijn gesprekstafels georganiseerd. Die gesprekstafels hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de aanscherping van de opgaven en afspraken. Een mooie praktische invulling en tegelijk ook exemplarisch voor hoe wij samenwerken met de raad, de stad en andere strategische partners. Samenwerking is cruciaal om de opgaven uit het Coalitieakkoord 2018-2022 en daarmee ook de doelstellingen uit de begroting te realiseren. Daarbij stellen we ons steeds de vraag of en zo ja welke vorm van samenwerking bijdraagt aan het beoogde resultaat. Soms vragen de maatschappelijke opgaven dat we sterk (publiek) leiderschap tonen, soms vragen ze van ons een meer ondersteunende rol. Snelheid en draagvlak zijn hierbij allebei belangrijk. Wij zoeken steeds naar het optimum, zodat we samen met partners vaart kunnen blijven maken.

Wat betekent deze manier van denken en doen voor de Begroting 2019? Voor de activiteiten in deze begroting geldt, dat dit primair de activiteiten van de gemeente zijn. De doelstellingen zijn echter doelstellingen vóór de stad en ván de stad. Dit betekent dat wij de stad in gaan met onze doelstellingen en ambities en deze actief onder de aandacht brengen van onze partners. En dat wij op onze beurt ook oog en oor hebben voor alles wat er in de samenleving gebeurt. We vragen ondernemers en organisaties om plannen met elkaar en met ons te delen en samen de agenda van de stad te versterken. Want soms is de gemeente alleen aan zet, maar net zo vaak ligt het initiatief in de stad óf is de gemeente samen met partners aan zet.

Graag nodigen we iedereen uit om samen met ons aan de slag te gaan met het uitvoeren van de ambities uit de Begroting 2019. Zo geven we samen krachtig invulling aan dé stad waar je bij wilt horen!