De gemeente gaat de verbintenis aan met anderen in en buiten de stad om haar doelen te realiseren en processen tot uitvoer te brengen. We spreken van een verbonden partij als de gekozen vorm van samenwerking leidt tot een rechtspersoon waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Bestuurlijk belang is zeggenschap, ofwel via vertegenwoordiging in het bestuur ofwel via stemrecht. Financieel belang is het ter beschikking stellen van een bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat, ofwel waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Hieronder vallen ook de ontvangst van baten uit beleggingsdeelnemingen, leningen of werkkapitaal verstrekken, garant staan en/of grond bezit wat in de verbonden partij is ingebracht.

Als sprake is van een andere vorm van verbondenheid, bijvoorbeeld een strategisch bestuurlijk samenwerkingsverbanden zoals Zuidvleugel of financiële verbinding via een subsidierelatie, is de organisatie wel een maatschappelijke samenwerkingspartner, maar geenverbonden partij. Want zelfs als een wethouder lid is van het bestuur van de gesubsidieerde organisatie is geen sprake van een financieel belang als de gemeente bij een faillissement niet aansprakelijk is voor de schulden van de organisatie.

Deelname aan sommige verbonden partijen is bij wet verplicht, anderen zijn we vrijwillig aangegaan. Ook de aard van de verbonden partij verschilt. Soms is sprake van strategische samenwerking om beleid te realiseren, soms is de samenwerking meer van operationele aard omdat een verbonden partij uitvoeringstaken voor de deelnemende gemeenten doet en soms is sprake van een combinatie van beiden. De Nota Verbonden Partijen (2014) biedt een kader voor deelname aan, het oprichten van en het sturen op de verbonden partijen van de gemeente, met name gemeenschappelijke regelingen. Het doel is om via de samenwerking in verbonden partijen zo maximaal bij te dragen aan de lokale bestuurlijke ambities met minimale risico’s. Dit zodat de gemeentelijke doelen zo effectief en efficiënt mogelijk worden gerealiseerd.

Uiteraard hebben verbonden partijen zelf ook een eigen verantwoordelijkheid. Ze moeten rechtmatig opereren, adequaat reageren op nieuwe ontwikkelingen en transparant zijn in de informatievoorziening. Ze dienen kansen en bedreigingen tijdig te signaleren en hier middels risicomanagement op te sturen. Vanwege de vaak aanmerkelijke bestuurlijke, beleidsmatige en financiële belangen is inzicht in en effectieve sturing op deze verbonden partijen gewenst. Zo wil de gemeente bereiken dat de verbonden partij de overeengekomen opdracht realiseert binnen de daarover afgesproken beleidsinhoudelijke en financiële kaders.